مشکل چیست؟

یکی از چیزهایی که همیشه آزارم می‌دهد به‌هم‌ریختگی متن‌های دوجهته است؛ به‌خصوص در همین وبسایت اوپن‌استریت‌مپ. وقتی در یک سطر هم متن فارسی داشته باشیم و هم متن انگلیسی، این متن بنا بر پیش‌فرض‌های صفحه به‌طرز خاصی نمایش داده می‌شود که گاهی اوقات خواندنش دشوار می‌شود. البته برای هر دو زبان دیگری که مختلف‌الجهت باشند و همزمان به‌کار بروند این مسئله وجود دارد.

کمی شفاف‌سازی

در تصویر زیر زبان وبسایت روی فارسی تنظیم شده و بنابراین نوشته‌ها از راست‌ به چپ نشان داده می‌شوند. اما متن نظر انگلیسی است که یک زبان چپ‌به‌راست است، اما اینجا از راست به چپ نمایش یافته. وجود عبارت فارسی «مسجد توحید» در بین نوشته، این مسئله را حادتر کرده و عملاً خواندن سطر زردرنگ دشوار شده.

یا در تصویر زیر می‌بینید که آن علائم نگارشی که باید در پایان سطر انگلیسی باشند، در ابتدایش هستند (چون متن انگلیسی از چپ شروع می‌شود). این مورد خفیف‌تر از مورد قبلی است، ولی به هر حال مشکل دارد.

در هر دو مثال بالا یک مشکل دیگر هم خودنمایی می‌کند و آن چپ‌چین نبودن بدنهٔ متن انگلیسی است که البته اولویتش کمتر از جهت متن است.

چه‌کار کنیم حالا؟

مدتی پیش این مسئله را با توسعه‌دهندگان وبسایت مطرح کردم که البته هنوز به سرانجامی نرسیده است.

تا زمانی که این مسئله به‌شکل اصولی حل شود، این راه‌ها پیش پای ما قرار دارد:

الف. جداکردن عبارات مختلف‌الجهت (روش پیشنهادی تا وقتی که وبسایت اصلاح شود)

یعنی قبل و بعد از کلمات فارسی در متن انگلیسی (یا کلمات انگلیسی در متن فارسی) اینتر بزنیم تا در یک بند جدا قرار بگیرد. برای نوشته‌هایی که این‌گونه نیستند می‌توانیم روش ب را هم برای خودمان پیاده کنیم.

ب. نصب افزونه روی مرورگر (مکمل روش الف)

در این روش متن را یکسره و طبق معمول می‌نویسیم. افزونه جهت نمایش متن را تنظیم خواهد کرد. در ادامه این روش را روی مرورگر فایرفاکس توضیح می‌دهم.

دقیقاً باید چه‌کار کنیم؟

1. افزونهٔ Styler را روی فایرفاکس نصب می‌کنیم.
2. وارد وبسایت openstreetmap.org می‌شویم.
3. روی آیکون افزونه کلیک می‌کنیم. سپس کد زیر را در قسمت Javascript می‌اندازیم:

$(".browse-section > p").attr("dir","auto");$(".browse-section > p").css({'text-align':'start'});$(".browse-tag-k").attr("dir","auto");$(".browse-tag-v").attr("dir","auto");$(".browse-tag-v").css({'text-align':'start'});/*$(".browse-section h4:first-of-type").attr("dir","auto");*/$(".changeset-comments p").attr("dir","auto");$(".changeset-comments p").css({'text-align':'start'});$(".note-comments p, .note-description p").attr("dir","auto");$(".note-comments p, .note-description p").css({'text-align':'start'});$("table.note_list tr td:nth-child(4) p").attr("dir", "auto");$("table.messages tr td:first-child").attr("dir", "auto");$("table.messages tr td:first-child").css({'text-align': 'start'});$(".diary_post .post_heading h2").attr("dir","auto");$(".richtext p, .richtext h1, .richtext h2, .richtext h3, .richtext h4, .richtext > ol, .richtext > ul, .richtext > blockquote, .richtext pre").attr("dir","auto");$(".richtext p, .richtext h1, .richtext h2, .richtext h3, .richtext h4, .richtext > ol, .richtext > ul, .richtext > blockquote, .richtext pre").css({'text-align':'start'});$(".richtext ol, .richtext ul").css({'-moz-padding-start':'20px','-moz-margin-start':'20px','-moz-padding-end':'0','-moz-margin-end':'0','-webkit-padding-start':'20px','-webkit-margin-start':'20px','-webkit-padding-end':'0','-webkit-margin-end':'0'});

نتیجهٔ کار

مورد اول:

مورد دوم:

نکته: در این روش جهت متن از روی اولین حرف سطر تعیین می‌شود. مثلاً اگر یک سطر با حرف P شروع شود آن سطر چپ‌به‌راست یا اگر با پ شروع شود راست‌به‌چپ تلقی می‌شود و کاری ندارد که بیشتر حروف آن سطر فارسی است یا انگلیسی. بنابراین اگر قرار است یک متن فارسی بنویسیم که کلمات انگلیسی هم در آن می‌آید، اولین کلمهٔ هر بند را فارسی می‌نویسیم. برعکسش هم برای انگلیسی صادق است.

پ. کرام‌داون (مناسب نوشتن روزنوشت یا پیام خصوصی)

وبسایت اوپن‌استریت‌مپ در قسمت روزنوشت‌ها و پیام‌های خصوصی از کرام‌داون استفاده می‌کند. با این هم می‌شود متن را از اول تا حدودی درست‌ودرمان نوشت، اما از عیب‌های این روش این است که همه‌جا امکان استفاده از کرام‌داون را نداریم؛ مثلاً در توضیح بستهٔ تغییر یا یادداشت‌ها (ببینید: #844). عیب مهم‌ترش این که بعید است برای نوشتن چند سطر ساده، همهٔ افراد دستور کرام‌داون را به‌کار ببرند.

پی‌نوشت ۱: گاه‌به‌گاه چیزی به کد بالا می‌افزایم یا چیزی از آن می‌زدایم.

پی‌نوشت ۲: متن این روزنوشت را با دستور کرام‌داون و به کار بردن dir="..." نوشته‌ام. بنابراین باید نوشته‌ها را درست ببینید. متن پردازش‌نشدهٔ این روزنوشت را ببینید و اگر پیشنهادی برای بهترشدن آن دارید خوشحال می‌شوم با من در میان بگذارید.